İMALATÇI İHRACATÇI FİRMALARA SAĞLANAN İHRACAT BEDELİNİN %10 ORANINDA KDV İADESİ İMKANI

I.GİRİŞ:

Geçtiğimiz dönem KDV mevzuatımızda önemli değişikliklerinden biri imalatçı ihracatçılara sağlanan ve ihraç bedelinin %10 ‘u tutarındaki KDV’yi yük tablosu hesaplamadan iade talebine konu edilmesini sağlayan düzenlemedir. Buna göre sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçı firmaların KDV iade prosedürü kolaylaştırılarak, imalatçıların ihracat teslimlerine ilişkin yüklendikleri KDV tutarına bakılmaksızın, ihracat bedelinin % 10'una kadar, devreden KDV tutarı ile sınırlı olmak üzere iade talep etme imkanı tanındı. Bu çalışmada mezkur düzenleme ile ilgili mevzuat hükümlerine ve açıklayıcı örneklere yer verilmiştir.

II.KAPSAM:

3065 sayılı Kanunun 32’nci maddesinde, imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen KDV yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir. Maliyet bakanlığı bu yetkiye dayanarak 2022 yılında önemli bir adım atmış ve 21.04.2022 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 41 no’lu KDV Tebliği ile, isteyen imalatçı ihracatçılar kendi imal ettirdikleri veya kendi imalat konularındaki fason olarak yaptırdıkları malları direkt ihraç etmeleri halinde iadesi istenecek KDV tutarı olarak gerçekleşen KDV yüklenimleri yerine ihraç bedelinin %10 ‘u tutarındaki KDV’yi iade talebine konu etmeleri mümkün kılınmıştır. (İade talebine konu olan tutar en fazla ihraç bedelinin %10 ‘u dur. Firmalar bu orandan daha düşük oranlarda da iade talep edebilir.)

1.Genel Bilgiler:

İmal ettikleri ürünleri ihraç eden ve devreden KDV tutarı uygun olan imalatçı mükellefler bu uygulamadan faydalanabilir.

Buna göre İmalatçının;

- Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelerinden (üretici belgesi) herhangi birine sahip olması,

- İlgili meslek odasına kayıtlı bulunması,

- Üretimin yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebliğlerinde öngörülen sayıda işçi çalıştırması ve gerekli araç parkına sahip olması veya kapasite raporundaki üretim altyapısına sahip olması gerekmektedir.

Belirtilen imalatçı belgelerinde yer alan üretim kapasitesinde öngörülen ve imal edip ihraç ettikleri mallara ilişkin iade talep edebilirler. İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için bu uygulamadan yararlanılabilir. Dolayısıyla, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi, bu kapsamda iade uygulanmasına engel değildir.

Aynı dönemde imalatçıların 3065 sayılı Kanunun 11/1-c veya geçici 17 nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslimlerinin de bulunması, doğrudan ihraç ettikleri mallar bakımından bu uygulamadan yararlanmalarına engel teşkil etmez.

İmalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülür. İade edilecek KDV kalan tutar dikkate alınarak belirlenir.

İmalatçılar bu uygulama kapsamındaki işlemlerini, ilgili dönem KDV beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 338 kodlu "İmalatçıların Mal İhracatları [KDVGUT-(II/A-1.1.4.2.)]" satırını kullanmak suretiyle beyan ederler. Bu satırdaki "Yüklenilen KDV" sütununa, ihraç edilen mallara ilişkin yüklenilen KDV hesabı yapılmaksızın, ihracat bedelinin % 10'unu aşmamak kaydıyla iadeye konu olan KDV tutarı yazılır.

İade talep eden imalatçıların, aynı ihracat teslimi ile ilgili olarak iadesini alamadığı tutar için ayrıca yüklenilen KDV tutarına göre iade talep etmeleri mümkün değildir. Bu uygulama ihtiyari olup bir dönem bu uygulamadan yararlanan mükellefler diğer dönemlerde yüklenilen KDV'nin iadesi uygulamasından faydalanabilirler.

2. İade İşlemleri:

İmalatçıların mal ihracatından kaynaklanan bu kapsamda yapacakları iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:

- Standart iade talep dilekçesi

- İlgili meslek odasına üyelik belgesinin onaylı örneği (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)

- İmalatçı belgesi (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)

- Satış faturaları listesi

- Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yapılan ihracatta serbest bölge işlem formu, posta veya kargo yoluyla gerçekleştirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimlerde, malın gümrüksüz satış mağazasına veya deposuna konulduğuna dair ilgili gümrük idaresinin onayını da içeren antrepo beyannamesi)

- İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi

- İhracatın beyan edildiği dönemden önceki son yirmi dört döneme ilişkin indirilecek KDV listesi (Aynı dönemleri kapsayan indirilecek KDV listesinin bir defa verilmesi yeterlidir. Önceki dönemlerin herhangi birisinde ödenecek KDV beyan edilmesi durumunda, ödenecek KDV beyan edilen dönemden sonraki dönemlere ilişkin indirilecek KDV listesi verilmesi yeterlidir.)

- İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu

2.1. Mahsuben İade:

İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

2.2. Nakden İade:

İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki 10.000 TL'yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için bu sınır 100.000 TL olarak uygulanır.

İade talebinin 10.000 TL'yi veya YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL'yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.

III. SONUÇ ve DEĞERLENDİRME:

47. düzenleme imal edilen ürünlerin bünyesinde indirimli oran KDV’ye tabi malzeme ve hizmet girdileri bulunan ve ihracat istisnası tutarının %10’undan daha az iade talep edebilen mükellefler için avantaj sağlayacaktır. firmalar devreden KDV’lerini azaltmak amacıyla bu uygulamadan faydalanabilirler.

Firmanın yüklenilen KDV tutarı ihraç bedelinin %10’ unu aşıyorsa KDV iadesi tutarını % 10 götürü yöntemle belirleme tercihinde bulunmak, iadesi istenebilecek KDV tutarının daha düşük olması nedeniyle tercih edilmemelidir. Bu firmaların yük tablosu oluşturmak yoluyla iade talep etmesi uygun olacaktır.

Konu ile ilgili örnek çalışmalar aşağıdadır.

Örnek 1 :

Açıklama	Tutar
İhracat Bedeli	5.000.000,00
İhracata İlişkin Yüklenilen KDV	400.000,00

Firmanın İhracat Bedelinin % 10 u tutarındaki iade hesabı: 5.000.000,00*0,10=500.000,00 TL

olarak gerçekleşmekte olup, bu durumda firmanın iadeyi bu yöntemle talep etmesi uygun olacaktır.

Örnek 2 :

Açıklama	Tutar
İhracat Bedeli	10.000.000,00
İhracata İlişkin Yüklenilen KDV	800.000,00
Devreden KDV	2.000.000,00
DİİB kapsamında KDV ödemeden yapılan alım	3.000.000,00

Yukarıdaki örnek de talep edebilecek İhracat Bedelinin % 10 u tutarındaki iade hesabı:

10.000.000,00-3.000.000,00=7.000.000,00*0,10=700.000,00 TL olarak gerçekleş-mekte olup, bu durumda firmanın yük listesi hazırlayıp iade tutarını 800.000,00 TL olarak talep etmesi uygun olacaktır.

Örnek 3 :

Açıklama	Tutar
Toplam İhracat Bedeli	15.000.000,00
- İmalattan gerçekleştirilen ihracat	11.000.000,00
- İmalat dışı alımlardan gerçekleştirilen ihracat	4.000.000,00
İhracata İlişkin Yüklenilen KDV	2.000.000,00
Devreden KDV	1.500.000,00

Firmanın imalattan gerçekleştirdiği ihracat tutarı olan 11.000.000,00 TL için bu düzenleme kapsamında 11.000.000,00 x % 10 = 1.100.000,00 TL iade hakkı bulunmaktadır.

Toplam ihracat bedeli olan 15.000.000,00 TL için 2.000.000,00 TL yüklenilen KDV hesaplanmıştır. Bu durumda ilgili firmanın yüklenilen KDV yoluyla iade talep etmesi gerekecektir. Ancak iade tutarının devreden KDV tutarı ile sınırlı olmasından dolayısıyla iade edilebilecek tutar en fazla 1.500.000,00 TL olacaktır.

“Üç tehlike! Aşırı güven saygıyı azaltır, sıradanlık küçük görülmenize yol açar, işgüzarlık da bizi güzel bir av haline getirir.” Balzac

Süleyman NAZCAN SMMM (Baş Denetçi) / Ocak 2023