Bilindiği üzere 13 Temmuz 2021 tarih 31540 sayılı Resmi Gazetede 529 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim yapılması düzenlenmiştir. Daha sonra 23 Eylül 2022 tarihli ve 31962 sayılı Resmî Gazete’de “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 529)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 541)” yayımlanmıştır.

Esasen formun amacı, şirketlerin gerçek sorumlularını kayıt altına almaktır.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ilk seferinde elektronik ortamda internet vergi dairesi üzerinden girişinin yapılması gereken Gerçek Faydalanıcıya ilişkin bildirim formu Kurum Geçici Vergi Beyannamesinin "Ekler" bölümünde "Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bilgiler" kulakçığında yer almaktadır.

Bahse konu formun doldurulma yükümlülüğü kimlere aittir, bildirim yöntemi nasıl olacaktır, bildirimde bulunmayan ve/veya eksik bildirim yapılması durumunda cezai müeyyidesi nedir? Tüm bu hususları başlıklar halinde toplamak istersek…

Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bildirimi Yapmakla Yükümlü Olanlar Kimlerdir?

Tüzel Kişiler,

Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklık veya iş ortaklığı gibi teşekküller,

Trust ve benzeri teşekküller.

Bildirim Yöntemi ve Usulü Nasıl Olmalıdır?

Bildirim yükümlüğü olan Tüzel kişiler, Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklık veya iş ortaklığı gibi teşekküller, Trust ve benzeri teşekküller tarafından doldurulacak form aşağıdaki kriterlerde sisteme yüklenecektir.

-Tüzel Kişiler

a) Tüzel kişiliğin hamiline yazılı senetler dâhil yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,

b) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,

c) (a) ve (b) bentleri kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler; gerçek faydalanıcı olarak bildirilecek olup, bu kişiler hakkında formun A. bölümü doldurulacaktır.

-Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklık veya iş ortaklığı gibi teşekküller

a) Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,

b) (a) bendi kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler üst düzey yönetici sıfatıyla, gerçek faydalanıcı olarak bildirilecek olup, bu kişiler formun A. bölümünü dolduracaktır.

-Trust ve benzeri teşekküller.

Kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatına haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar gerçek faydalanıcı olarak bildirilecek olup, bu kişiler hakkında formun B. bölümü doldurulacaktır.

Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu nasıl verilmelidir ?

Kurumlar Vergisi mükellefleri internet vergi dairesi üzerinden Kurumlar Vergisi ve/veya Geçici vergi beyannameleri ekindeki bildirim formuna giriş yaparak, aşağıdaki bilgileri bildirim formuna kaydederler.

• Adı soyadı
• Vatandaşlıkları
• T.C. kimlik numaraları
• İkametgah adresleri
• Varsa telefon numaraları, faks numaraları ve eposta bilgileri
• Gerçek faydalanıcı olmasının nedeni

Diğer mükellefler ise bildirimlerini Gelir İdaresi Başkanlığı'na elektronik ortamda yapar. Bildirim, her yıl Ağustos ayında yapılır. Bildirimde aşağıdaki adımlar takip edilir:

İnternet Vergi Dairesi'ne giriş yapılır.

Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bildirim Formu Girişi sekmesine tıklanır.

İlgili form, bildirimi yapma zorunluluğu olan gerçek kişi adına doldurulur. Adı-Soyadı, Vatandaşlık bilgisi, T.C. Kimlik Numarası, İkametgah adresleri, Telefon numaraları ve e posta bilgileri, Gerçek Faydalanıcı olmasının nedeni bildirilerek tamamlanır.

Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu hangi aralıklarla verilmelidir?

529 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Tebliği ile kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler, gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bir form ile elektronik ortamda bildirmek zorundadır. Kurumlar Vergisi Mükellefleri ise Kurumlar Vergisi beyannamesinde ve geçici vergi beyannameleri ekinde vermek zorundadır.

Daha önce ilk gerçek faydalanıcı bildirimi yapanlar eğer faydalanıcı bilgisinde değişiklik olması durumunda, değişikliğin vukuu bulduğu tarihten itibaren 1 ay içerisinde bildirim yapılmalıdır.

Bildirim yükümlülüğüne uymayanlar ve/veya eksik bildirimde bulunanların durumu;

01 Ekim 2022 tarihi itibariyle gerçek faydalanıcı bildirimine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya eksik yerine getirenlere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Mükerrer 355 nci maddesi birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan özel usulsüzlük cezasının (01 Ocak 2023 tarihinden itibaren 7.500 TL'dir) 3 katı olarak uygulanması yönünde düzenleme yapılmıştır.

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız bildirim formu iş akışımızın bir parçası olarak internet ortamında GİB sisteminde yerini bulmuş olduğundan, gerçek faydalanıcı bilgilerinde herhangi bir değişilik yoksa, yoktur seçeneği işaretlenebilir, var ise 1 ay içersinde bildirimi tamamlanarak yükümlülüğün yerine getirilmesi gerekmektedir.

Kaynak: 529 Sıra Nolu VUK Tebliğİ, 541 Sıra Nolu VUK Tebliği.

“Mutluluk sorunsuz bir yaşam değil, onlarla başa çıkabilme yeteneği demektir.” James Robert Brown

İlkay ÖNAL SMMM (Baş Denetçi) / Ocak 2023